De eerste reacties

Elke morgen begin ik op de Pumbo site te kijken hoeveel boeken er zijn verkocht. Dat valt soms mee en meestal tegen. Tot nu toe staat de teller op 384 exemplaren. Daarna de dagelijkse foto plaatsen op LinkedIn en Facebook en gelijk de duimpjes en reacties beantwoorden, indien nodig. Maar er komen op de WordPress site ook reacties binnen op de blogs, dus die kijk ik ook elke morgen na.

De meeste reacties zijn (zeer) positief. ‘Ik begon aan je boek omdat jij het geschreven had, maar ik heb het uitgelezen omdat het zo boeiend was.’ Of: ‘De verleiding was groot om het boek in één ruk uit te lezen. Dat heb ik niet gedaan. Zo kon ik me er meerdere dagen op verheugen ’s avonds verder te lezen.’ Een leraar van de middelbare school schrijft: ‘Ben in je boek begonnen, er is een schrijver aan je verloren gegaan!’

Een druk baasje onder jullie vertelde me dat hij had gedaan, wat hij zijn hele leven nog niet had gedaan, namelijk ’s middags op de bank gaan zitten om te lezen. Een ander, een snellezer, was in Athene in het vliegtuig gestapt en had het boek de volgende morgen om 4.00u uit. Hij kwam goed uit de controlevragen. Weer een ander geeft haar eigen, nog ongelezen exemplaar, cadeau aan een spreekster bij een lezing van strafrechtadvocaten. Wat een vertrouwen!

Genoeg veren, maar ik dank jullie en al die anderen, want het is geen gemakkelijk boek, weet ik. Omdat de eerste indruk van een boek goed moet zijn, heb ik eindeloos aan de Proloog zitten schaven om het aantal namen daarin te beperken tot vier. Ik haalde er ook een financiële transactie uit, maar die lening van Horacio aan Manolo met een garantie van SecuriSur is cruciaal voor het eind van het boek. ‘Je moet wel even door de eerste vijftig bladzijden heen, maar daarna leest het als een trein,’ was een opmerking. En ja, in Hoofdstuk 1 komen nog eens negen nieuwe namen voor. Ik neem het jullie niet kwalijk als je even een printje gemaakt hebt van de lijst met dramatis personae achterin. Die complexiteit is een manco van deze schrijver die vond dat hij het niet met minder mensen aankon.  Bovendien komen in dat hoofdstuk ook nog eens twee financiële transacties voor, de apengeldfraude en de winstverschuiving. Een vriendin, die zes jaar geleden het manuscript na drie bladzijden weglegde, reageert: ’Wat is het goed geworden. Het is genieten van de spanning en de Argentijnse warmte.’ Kennelijk is er veel veranderd.

Schrijven in Tugu Malang, 2012

Daarentegen knapte een ander af op al die Spaanse woorden. Was dat echt nodig? Het was mij bij de redactie ook al opgevallen dat er veel mierda’s (12) inzaten en hijo de puta’s (10), cariña’s (14) en querida’s (10); misschien moet ik dat in de tweede druk wat beperken. Madzy vond dat er ook teveel blosjes in het boek voorkwamen. Moet Horacio de Navarro Roca nou ook nog een bijnaam hebben – El Patrón? Ja, voor de couleur locale vond ik dat noodzakelijk, maar ik begrijp dat het tot verwarring kan leiden om dezelfde man aan te duiden met Horacio, De Navarro – al of niet met Roca – en El Patrón. De makke van een debutant, zal ik maar zeggen.

En dan die financiële termen. Iemand zocht ze op door te Googelen, maar ze staan allemaal uitgelegd in de verklarende begrippenlijst achterin. Inderdaad geen dagelijkse kost, maar voor de professionals onder jullie was ik aan mijn stand verplicht om me er niet met een Jantje van Leiden vanaf te maken.

Tenslotte de zetduiveltjes en typefouten. Een ernstige fout is dat ik zowel de vrijdag als de zaterdag de datum van de 21e januari 2005 heb meegegeven. Dank, Arthur, voor deze opmerking. Een van origine Spaanssprekende oud collega maakte me er op attent dat het Ángel en niet Angél is. Stom, had ik kunnen weten, evenals het verkeerde accent in de naam Martínez de Hoz.

Er zijn ook fouten die niets te maken hebben met zetten of typen, maar alles met het op het laatste moment nog even in een zin knoeien en het dan niet meer gedegen overlezen. Daardoor blijven woorden dubbel staan of ontbreken ze. Hoe is het mogelijk dat je daar in de finale redactie dan toch overheen leest? Inmiddels staat de teller op 13 van dit soort foutjes, dank aan de oplettende lezers. Soms ontsnapt er ook een taalfoutje, maar dat zijn er tot nu toe veel minder, gelukkig. Mochten jullie tegen dit soort omissies aanlopen of iets niet begrijpen, dan houd ik me aanbevolen.

Intussen is Sinterklaas voorbij, tijd voor de kerstpakketten en het traditionele boek voor onder de kerstboom. Ditmaal geen vraag welk boek dat gaat worden voor je partner, kinderen, vrienden en collega’s, lijkt me zo.

Un abrazo.